IRC komutları

IRC (Internet Relay Chat), internet üzerinden eş zamanlı olarak çok sayıda insanın iletişim kurmasını sağlayan eski ve köklü bir protokoldür. Metin tabanlı bu iletişim sistemi, kanallar (channels) aracılığıyla grup sohbetlerine ve özel mesajlaşmalarına olanak tanır. IRC’nin temelini ise kullanıcıların sunuculara bağlanarak çeşitli komutlar aracılığıyla etkileşimde bulunması oluşturur. Bu makalede, IRC’nin temel komutlarına ve kullanımına dair bilgilere yer verilecektir.

Temel Kullanıcı Komutları
IRC’de iletişim kurmak ve çeşitli işlemleri gerçekleştirmek için kullanılan bir dizi temel komut bulunur. Bu komutlar genellikle bir eğik çizgi (/) ile başlar. İşte en sık kullanılan temel kullanıcı komutlarından bazıları:
* /nick <yeni_takma_ad>: Mevcut takma adınızı (nickname) değiştirmek için kullanılır. Örneğin, /nick Misafir komutu takma adınızı “Misafir” olarak günceller.
* /join <#kanal_adı>: Belirtilen kanala katılmak için kullanılır. Kanal adları genellikle “#” işaretiyle başlar. Örneğin, /join #sohbet komutu “#sohbet” kanalına giriş yapmanızı sağlar. Eğer kanal mevcut değilse, bu komutla yeni bir kanal oluşturulabilir.
* /part <#kanal_adı> [ayrılma_mesajı]: Belirtilen kanaldan ayrılmak için kullanılır. İsteğe bağlı olarak bir ayrılma mesajı da belirtilebilir. Örneğin, /part #oyun veya /part #muzik Görüşmek üzere!
* /msg <takma_ad> <mesaj>: Belirtilen takma adlı kullanıcıya özel mesaj göndermek için kullanılır. Örneğin, /msg Ali Nasılsın? komutu “Ali” adlı kullanıcıya “Nasılsın?” mesajını gönderir.
* /query <takma_ad>: Belirtilen takma adlı kullanıcıyla özel bir sohbet penceresi açmak için kullanılır. Bu komut sayesinde sonraki mesajlarınız doğrudan bu kullanıcıya gider.
* /whois <takma_ad>: Belirtilen takma adlı kullanıcı hakkında sunucu üzerindeki bazı bilgileri (kullanıcı adı, gerçek adı, sunucu bilgisi vb.) görüntülemek için kullanılır.
* /list: Sunucudaki mevcut kanalların bir listesini ve her kanaldaki kullanıcı sayısını görmek için kullanılır.
* /me <eylem>: Bulunduğunuz kanalda veya özel sohbette üçüncü şahıs ağzından bir eylem belirtmek için kullanılır. Örneğin, /me bir kahve içiyor mesajı “[Sizin Takma Adınız] bir kahve içiyor” şeklinde görüntülenir.
* /quit [ayrılma_mesajı]: IRC sunucusundan ayrılmak için kullanılır. İsteğe bağlı olarak bir ayrılma mesajı belirtilebilir. Örneğin, /quit İyi günler!

Kanal Operatörü Komutları
Bazı kullanıcılar, bulundukları kanallarda operatör (op) yetkisine sahip olabilirler. Kanal operatörleri, kanalı yönetmek için ek komutlara erişebilirler. İşte bazı yaygın kanal operatörü komutları:
* /mode <#kanal_adı> <mod_ayarları> [parametreler]: Kanalın çeşitli özelliklerini (modlarını) değiştirmek için kullanılır. Örneğin, /mode #sohbet +t komutu kanalı sadece operatörlerin konu (topic) değiştirebileceği moda alır. /mode #oyun +o Veli komutu ise “Veli” adlı kullanıcıya operatör yetkisi verir.
* /kick <#kanal_adı> <takma_ad> [sebep]: Belirtilen takma adlı kullanıcıyı kanaldan atmak için kullanılır. İsteğe bağlı olarak bir atılma sebebi belirtilebilir. Örneğin, /kick #genel Ayşe Uygunsuz davranış komutu “Ayşe” adlı kullanıcıyı “Uygunsuz davranış” sebebiyle #genel kanalından atar.
* /ban <#kanal_adı> <kullanıcı_maskesi>: Belirtilen kullanıcı maskesine uyan kullanıcıların kanala tekrar giriş yapmasını engellemek için kullanılır. Kullanıcı maskesi genellikle nick!kullanıcıadı@host formatındadır ve joker karakterler içerebilir. Örneğin, /ban #yardim *!*@*.com komutu tüm “.com” uzantılı adreslerden gelen kullanıcıların #yardim kanalına girmesini engeller.
* /unban <#kanal_adı> <kullanıcı_maskesi>: Daha önce uygulanan bir yasağı kaldırmak için kullanılır. Örneğin, /unban #yardim *!*@*.com komutu yukarıdaki yasağı geri alır.
* /topic <#kanal_adı> <yeni_konu>: Kanalın konusunu (topic) değiştirmek için kullanılır. Örneğin, /topic #muzik En sevdiğiniz şarkıyı paylaşın! komutu kanalın konusunu günceller.
* /invite <takma_ad> <#kanal_adı>: Normalde kanala giriş izni olmayan bir kullanıcıyı (örneğin, +i modu ayarlanmışsa) kanala davet etmek için kullanılır. Örneğin, /invite Zeynep #özelsohbet komutu “Zeynep” adlı kullanıcıyı #özelsohbet kanalına davet eder.

Sonuç
IRC komutları, bu platformda etkili bir şekilde iletişim kurmanın ve çeşitli işlemleri gerçekleştirmenin anahtarıdır. Temel kullanıcı komutları sayesinde sohbete katılabilir, özel mesajlar gönderebilir ve kullanıcı bilgilerini sorgulayabilirsiniz. Kanal operatörü komutları ise kanal yöneticilerine daha fazla kontrol ve düzenleme imkanı sunar. IRC, günümüzde popülaritesini yitirmiş olsa da, temel prensipleri ve komut yapısı internet iletişiminin evriminde önemli bir yere sahiptir. Bu makalede sunulan temel komutlar, IRC dünyasına adım atmak veya mevcut bilgilerinizi tazelemek için iyi bir başlangıç noktası sunmaktadır.